ELVERİŞSİZ HAVA ŞARTLARINDA TEKNEYİ İDARE ETME

Bir kaptan için en çetin koşullardan biri de elverişsiz hava şartlarıdır. Kötü havalarda bir teknenin nasıl davranacağı kaptanın bilgi ve becerisine bağlıdır, tecrübesiz bir denizciye çok zor gelen hava şartları tecrübeli bir denizci için alışıldık bir durumdur.  Aynı hava koşullarında her tekne farklı tepki gösterir, hatta aynı tip tekneler bile taşıdıkları yüke ve dengelerine göre denizde farklı davranışlar sergilerler. Her şeyden önce bir kaptan gemisini iyi tanımalı ve hangi şartta nasıl tepki vereceğini çok iyi bilmelidir.

Derin ve geniş sularda oluşan rüzgâr hareketleri yavaş yuvarlanan dalgalanmalar meydana getirir, sığ sularda ise aynı rüzgâr daha yüksek dalgaların oluşmasına neden olur. Deniz yüzeyindeki bu dalgalanmalar şartları zorlaştıran ana etmenlerden biridir.

Normal havalarda seyrederken bile dalgaların içine girmek yerine hızınızı yavaşlatarak dalgaların üzerine çıkmalısınız. Şartlar kötüleşir ve dalga şiddeti artarsa dalgalara 45 derecelik bir açıyla girecek şekilde hızınızı yavaşlatın, hızınız ne kadar az olursa teknenizin gövdesinde o kadar az zedelenme olacaktır.

Eğer dalgalara paralel bir rotada ilerlemeniz gerekiyorsa ekstra önlemler almalısınız, çünkü tekneniz dalgalar arasındaki boşluklarda bir dalgadan diğerine geçerken tehlikeli bir şekilde yuvarlanabilir. Bu gibi durumlarda yapılacak en iyi şey rüzgâra ve dalgalara 45 derecelik bir açıyla tiramola ederek seyretmektir, bu şekilde bir zigzag rota teknenizi dönmeye yetecek kadar dalga boşluğunda tutar.

Dalgalar pruvadan geliyorsa teknenin kıçının dalgaya yakalanıp bir tarafa savrulma riski vardır, böyle bir durumdan kaçmak zor olabilir, teknenizin kıçını daima deniz yüzeyine dik tutmaya çalışın. Pruvadan dalgalara girerken yaşanabilecek bir başka olumsuzluk da teknenin dalganın üstüne çıkıp dalga boşluğuna düşmesi sırasında pervanenin su dışında kalmasıdır, bu durumda pervane ve dümen suyun dışında olduğu için işlevsiz kalır ve manevra yapma şansı ortadan kalkar. Bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için dalgaları önce bir tarafınıza sonra diğer tarafınıza alarak tiramola ederek seyretmeyi deneyin.

En iyisi kötü havalarda hiç seyre çıkmamaktır, ancak denizde ne zaman ne olacağını kestirmek her zaman mümkün değildir. Her denizci elverişsiz hava şartlarına karşı her zaman hazırlıklı olmalıdır, bu mümkün olduğu kadar çok değişik kaynağın kullanılmasını gerektiren özel bir konudur. Bu konuyla ilgili olarak yayınlar takip edilmeli, ağır hava şartlarında seyir bilgilerini içeren kitaplar okunmalı, görsel malzemelerden yararlanılarak elverişsiz hava şartlarında seyir ile ilgili detaylı bilgi edinilmelidir. Tecrübeli denizcilerin bilgilerine ve tecrübeleri ne başvurmak da bu noktada çok önemlidir, kötü havayla karşılaşmadan önce sakin sularda manevralar yapılarak tecrübe kazanılmalıdır.