SANCAKLAR VE FORSLAR

SANCAKLAR

Denizde kullanılan ulusal bayrağa “sancak” adı verilir; Türk sancağının rengi, şekli ve ölçüleri 22 Eylül 1983 tarih ve 2893 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile tayin ve tespit edilmiştir.

Sancaklar yırtık, sökük, yamalı, delik, kirli, soluk, buruşuk halde kullanılamaz. Bir tekneye çekilecek sancağın çekilen diğer tüm fors ve bayraklardan büyük olması bir saygı gereğidir.

Yatlarda sancaklar limandayken kıç sancak gönderine, karada ise daima direk şapkasına toka edilir. Seyir halinde sloop ve cutter armalı yatlarda kıç sancak gönderine; markoni ketch ve yaw armalı yatlarda kıç direk şapkasında özel gönderine; Randa armalı markoni ketch ve yawlar ile uskunalarda kıç yelkenin giz cundasına toka edilir.

Aynı yere iki sancak çekilmez, başka bir milletin ulusal bayrağının çekilmesi gerektiği hallerde kendi sancağımızdan küçük olmamak veya onun altında bulunmamak şartıyla başka bir direğe çekilir.

SANCAĞIN HİSA VE ARYA EDİLMESİ

Sancak özel gönderine her zaman dalgalanarak çekilir, asla katlı olarak toka edilmez.  Yaz kış sabah saat 8’de toka edilerek güneşin batmasının hemen ardından arya edilir.

Hisa veya Arya sancak temiz kıyafetle ve başta kasket varken yapılmalıdır. Mayo, şort, iş elbisesi gibi uygun olmayan bir kıyafetle veya başta kasketten başka herhangi bir başlıkla yapılmamalıdır. 

Hisa sancak için Hazırol Toka ve Toka, Arya sancak için Hazırol Arya ve Arya komutları kullanılır. Hisa veya Arya sancak yapan kişi direğin az gerisinde durarak önce sancağı selamlar, sonra gözünü sancaktan ayırmadan  sancağın her iki salvosunu sol eline alır ve sağ eliyle yavaş yavaş çekerek sancağı arya veya hissa eder.

Sancak merasimi yapılırken yatta bulunan herkes ayağa kalkıp sancağa dönerler ve hazırola geçerler, eğer başlarında kasket varsa asker gibi selam verirler.

SANCAĞIN MEZESTRE EDİLMESİ

Ulusal yaslarda, yolda bir tehlikeye dikkat çekmek için veya mürettebattan birinin cesedinin taşındığı özel durumlarda sancaklar matem işareti olarak mezestre edilirler. Mezestre edilecek sancak önce yerine toka edilir, kısa süre beklendikten sonra yarıya kadar indirilir. Mezestre edilmiş bir sancak arya edilecekse önce yerine toka edilir, kısa bir süre beklendikten sonra  arya edilir.

Diğer yatları ve gemileri selamlama da sancakla yapılır, selamlayan tekne sancağını yarıya indirerek (mezestre ederek) bekler. Selamlanan gemi de sancağını yarıya indirip toka edince sancak tekrar toka edilir. Seyir halindeyken savaş gemilerinin mutlaka selamlanması gerekir, selamlamada kesinlikle düdük, klakson, siren vs. sesli ikaz araçları kullanılmaz.

KULÜP FORSLARI VE ÖZEL FORSLAR

Kulüp forsları ana direk şapkasındaki özel gönderine çekilir, her zaman dalgalanarak toka edilir. Teknenin sahibi değişik kulüplere üye olsa bile göndere ancak bir kulübün forsu çekilmelidir. Yarışlara katılan yatlar yarış boyunca kulüp forsu taşımazlar, tekne yarışı terkettiğinde kulüp forsu tekrar hisa edilir. Ulusal yas günlerinde veya bir kulüp üyesinin ölümünde mezestre edilir.

Özel forslar ana direk sancak gurcataya toka edilir ve tekne sahibinin yatta bulunduğunu gösterir, sadece yarışlarda kulüp forsunun yerine ana direk şapkasındaki göndere çekilir ve yarış boyunca orada kalır, yarış bitiminde arya edilerek tekrar sancak gurcataya toka edilir. Ulusal yas günlerinde veya tekne sahibinin ölümünde mezestre edilir.